Zaimki dopełnienia bliższego - język francuski
Zaimki dopełnienia bliższego w języku francuskim noszą nazwę Complément d'Objet Direct, w skrócie COD.
| zaimki dopełnienia bliższego (COD) | |||
| le singulier | liczba pojedyncza | le pluriel | liczba mnoga |
| playme (m') | mnie | playnous | nas |
| playte (t') | ciebie, cię | playvous | was, panią, pana, państwo |
| playle (l') | go, jego | playles | ich, je |
| playla (l') | ją | ||
UWAGA! Formy skrócone (z apostrofem) występują przed czasownikami zaczynającymi się na samogłoskę lub nieme "h".
Zaimki dopełnienia bliższego "dopełniają" czasownik, zastępują rzeczownik stojący za czasownikiem, np.:
| playJe vois Pierre. | playJe le vois. |
| Widzę Piotra. | Widzę go. |
| playIl aime ses parents. | playIl les aime. |
| On kocha swoich rodziców. | On ich kocha. |
| playNous regardons la photo. | playNous la regardons. |
| Oglądamy fotografię. | Oglądamy ją. |
Zaimki dopełnienia bliższego zastępują rzeczowniki bądź nazwy własne, ale tylko wtedy kiedy przed rzeczownikiem stoi:
1) rodzajnik określony le, la, les, np.:
| playNous écoutons les chansons de Michael Jackson. | Słuchamy piosenek Michaela Jacksona. |
| playNous les écoutons. | Słuchamy ich. |
2) zaimek wskazujący ce, cet, cette, ces, np:
| playJ'aime ce chien. | playJe l'aime. |
| Lubię tego psa. | Lubię go. |
| playIl écrit ces lettres depuis hier. | playIl les écrit depuis hier. |
| On pisze te listy od wczoraj. | On je pisze od wczoraj. |
| playNous regardons cette émission chaque soir. | playNous la regardons chaque soir. |
| Oglądamy ten program telewizyjny każdego wieczora. | Oglądamy go każdego wieczora. |
3) zaimek dzierżawczy, np.:
| playJe prends ton CD, d'accord? | playJe le prends, d'accord? |
| Biorę twoją płytę, w porządku? | Biorę ją, w porządku? |
| playNous regardons vos photos. | playNous les regardons. |
| Oglądamy wasze zdjęcia. | Oglądamy je. |
| playIl ne connaît pas son histoire. | playIl ne la connaît pas. |
| On nie zna jej historii. | Nie zna jej. |
Jak rozpoznać dopełnienie bliższe? Jeśli w zdaniu występuje dopełnienie bliższe wtedy powinniśmy po czasowniku móc postawić pytanie qui? / kogo? lub quoi?/ co? czego?, np.:
| playJe vois Pierre. | Widzę Piotra. |
| playJe vois - qui? Pierre. | Kogo widzę? Piotra. |
| playNous regardons la photo. | Oglądamy fotografię. |
| playNous regardons - quoi? La photo. | Co oglądamy? Fotografię. |
Wszystkie zaimki dopełnienia bliższego zawsze stoją PRZED czasownikiem!!!!
| playJe t'aime. | Kocham cię. |
| playIl m'aime. | On mnie kocha. |
| playTu l'écoutes. | Słuchasz go/jej. |
| playNous vous connaissons. | Znamy was. |
| playElles nous observent. | One nas obserwują. |
| playVous les lisez souvent, les BD ? | Co do komiksów, czy czytacie je często? |
WYJĄTEK!!!! Jest jednak jeden wyjątek, który dotyczy zaimków dopełnienia bliższego w formie twierdzącej trybu rozkazującego, w formie przeczącej zaimki wracają na swoje miejsce przed czasownikiem.
| playLis-le! | playNe le lis pas! |
| Przeczytaj to! | Nie czytaj tego! |
| playÉcoutez-la! | playNe l'écoutez pas! |
| Posłuchajcie jej! | Nie słuchajcie jej! |
| playPréparons-les! | playNe les préparons pas! |
| Przygotujmy ich/je! | Nie przygotowujmy ich! |
UWAGA! W formie twierdzącej trybu rozkazującego zaimek me przechodzi w moi, w formie przeczącej zaimiek nie zmienia swojej formy i pozostaje me.
| playÉcoutez-moi! | playNe m'écoutez pas! |
| Posłuchajcie mnie! | Nie słuchajcie mnie! |
| playParle-moi! | playNe me parle pas! |
| Mów do mnie! | Nie odzywaj się do mnie! |
| playAidez-moi! | playNe m'aidez pas! |
| Pomóżcie mi! | Nie pomagajcie mi! |
Kiedy zaimki dopełnienia bliższego występują w czasach złożonych należy pamiętać o uzgodnieniu z nimi participe passé!!! W czasach złożonych zaimek dopełnienia bliższego stoi zawsze przed czasownikiem posiłkowym être - być lub avoir - mieć.
| playMarie? Je l'ai vue hier. | Maria? Widziałam ją wczoraj. |
| playIl les a achetées au marché, les oranges. | Jeśli chodzi o pomarańcze, kupił je na targu. |
| playTu les as tous lus, les livres de J.P.Sartre? | Przeczytałaś je wszystkie, książki Sartre'a? |
| playElle vous a déjà vu. | Już Pana widziała. |
| playElle vous a déjà vue. | Już Panią widziała. |
| playElle vous a déjà vus, (les garçons). | (Chłopcy), ona już was widziała. |
| playElle vous a déjà vues, (les filles). | (Dziewczęta), ona już was widziała. |
UWAGA!! Zaimek dopełnienia bliższego le może również zastąpić rzeczownik bez jakiegokolwiek rodzajnika, przymiotnik, a nawet większą część zdania, np.:
| playIl est serveur? | playOui, il l'est. |
| On jest kelnerem? | Tak, on nim jest. |
| playElles sont belles? | playOui, elle le sont. |
| One są piękne? | Tak są. |
| playTu peux apporter ton livre? | playOui, je le peux. |
| Możesz przynieść książkę? | Tak mogę. |
| playEst-ce que vous voulez aller au cinéma? | playNon, nous ne le voulons pas. |
| Czy chcecie iść do kina? | Nie nie chcemy (tego). |